Processing math: 1%

数学物理学报, 2022, 42(4): 978-1002 doi:

论文

β-变换中一致丢番图逼近问题的维数理论

吴万楼,1, 郑丽璇,2

1 江苏师范大学 数学与统计学院 江苏徐州 221116

2 广东财经大学 统计与数学系 广州 510320

Dimension Theory of Uniform Diophantine Approximation Related to Beta-Transformations

Wu Wanlou,1, Zheng Lixuan,2

1 School of Mathematics and Statistics, Jiangsu Normal University, Jiangsu Xuzhou 221116

2 Department of Statistics and Mathematics, Guangdong University of Finance and Economics, Guangzhou 510320

通讯作者: 郑丽璇,E-mail: lixuan.zheng@gdufe.edu.cn

收稿日期: 2021-04-8  

基金资助: 国家自然科学基金.  12001245
江苏省自然科学基金.  BK20201025
广东省自然科学基金.  2020A1515110910

Received: 2021-04-8  

Fund supported: the NSFC.  12001245
the NSF of Jiangsu Province.  BK20201025
the NSF of Guangdong Province.  2020A1515110910

作者简介 About authors

吴万楼,E-mail:wuwanlou@163.com , E-mail:wuwanlou@163.com

Abstract

For β>1, let Tβ be the β-transformation defined on [0,1). We study the sets of points whose orbits of Tβ have uniform Diophantine approximation properties. Precisely, for two given positive functions ψ1, ψ2:NR+, define

L(ψ1):={x[0,1]:Tnβx<ψ1(n), for infinitely many nN},
U(ψ2):={x[0,1]: N1,  n[0,N], s.t. Tnβx<ψ2(N)},
where means large enough. We calculate the Hausdorff dimension of the set L(ψ1)U(ψ2). As a corollary, we obtain the Hausdorff dimension of the set U(ψ2). Our work generalizes the results of [4] where only exponential functions ψ1, ψ2 were taken into consideration.

Keywords: Beta-transformation ; Uniform Diophantine approximation ; Hausdorff dimension

PDF (485KB) 元数据 多维度评价 相关文章 导出 EndNote| Ris| Bibtex  收藏本文

本文引用格式

吴万楼, 郑丽璇. β-变换中一致丢番图逼近问题的维数理论. 数学物理学报[J], 2022, 42(4): 978-1002 doi:

Wu Wanlou, Zheng Lixuan. Dimension Theory of Uniform Diophantine Approximation Related to Beta-Transformations. Acta Mathematica Scientia[J], 2022, 42(4): 978-1002 doi:

1 引言

丢番图逼近问题最初关注的是一个给定的无理数, 能被分母不超过q0的有理数p/q逼近到什么程度的问题. 狄利克雷[6]证明了著名的狄利克雷定理.

狄利克雷定理   任给两个实数θ,Q (其中Q1), 总存在整数n[1,Q]使得

其中 \| \xi\| 表示 \xi 到最近的整数的距离.

狄利克雷定理在文献[18] 中被称为一致逼近定理. 在文献[18] 中被称为渐进逼近定理的更弱版本的狄利克雷定理(勒让德[12]称其为狄利克雷定理的推论)指出: 对任意实数 \theta , 存在无穷多个整数 n\in{\Bbb N} 使得

\| n\theta\| <n^{-1}.

辛钦[10]将这个结果一般化, 证明对任意正函数 \psi:{\Bbb N}\rightarrow {\Bbb R}^+ , 如果 n\mapsto n\psi(n) 是单调不增的, 那么当级数 \sum\psi(n) 收敛时, 集合

{\cal L}_\psi:=\left\{\theta\in{\Bbb R}:\| n\theta\| <\psi(n), 对无穷多个 n\in{\Bbb N} 成立 \right\}

是勒贝格零测集. 否则, 集合 {\cal L}_\psi 是勒贝格满测集. 当集合 {\cal L}_\psi 是勒贝格零测集时, 一个自然的想法是计算集合 {\cal L}_\psi 的豪斯道夫维数. 集合 {\cal L}_\psi 的豪斯道夫维数可以追溯到Jarník-Bosicovitch定理[2, 9]. 该定理指出对所有的 \tau>1 , 均有

{\rm dim}_H\left( \left\{\theta\in{\Bbb R}:\| n\theta\| <\frac{1}{n^\tau}, 对无穷多个 n\in{\Bbb N} 成立 \right\}\right)=\frac{2}{1+\tau}

成立, 其中 {\rm dim}_H(\cdot) 表示集合的豪斯道夫维数.

类比经典的丢番图逼近问题, Hill和Velani[8]研究了一个动力系统轨道的逼近性质并提出了著名的收缩靶问题: 对于流形 M 上的保测变换 T:M\rightarrow M , 集合

\left\{x\in M:T^nx\in B(x_0, r(n)), 对无穷多个 n\in{\Bbb N} 成立 \right\}

的尺寸(勒贝格测度, 豪斯道夫维数)是多少?其中 B(x_0, r(n)) 是球心为 x_0 , 半径为 r(n) ( r(n)\rightarrow 0 ) 的小球. 当 T 是黎曼球 \overline{{\Bbb C}}={\Bbb C}\cup\{\infty\} 上的有理可扩映射时, Hill和Velani[8]给出了答案. 该文研究 \beta -变换下轨道的逼近性质. 区间 [0, 1) 上的 \beta - 变换 T_\beta\; (\beta>1) 定义如下

T_\beta(x):=\beta x-\lfloor\beta x\rfloor,

其中 \lfloor\cdot\rfloor 为取整函数. 对于任意正函数 \psi:{\Bbb N}\rightarrow {\Bbb R}^+ , 点 x_0 \psi -良好渐进逼近点集定义为

{\cal L}(\psi, x_0):=\{x\in[0, 1]:| T_\beta^n x-x_0| <\psi(n), 对无穷多个 n\in{\Bbb N} 成立 \}.

文献[15] 指出集合 {\cal L}(\psi, x_0) 为勒贝格零测集当且仅当级数 \sum\psi(n) 收敛. Shen等[17]给出了集合 {\cal L}(\psi, x_0) 的豪斯道夫维数如下.

定理SW[17]   对任意实数 \beta>1 , 任意点 x_0\in[0, 1] , 均有

{\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi, x_0)\right)=\frac{1}{1+v}, \quad {其中 }\ v:=\liminf\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{-\log_\beta\psi(n)}{n}.

对丢番图逼近定理结果的改进已被广泛研究, 并得到了许多深刻的结果. 然而, 一致丢番图定理的改进还远远落后. 直到2016年, Bugeaud等[4]研究了 \beta -变换的一致丢番图逼近. 对任意的点 x\in[0, 1) , 定义指数

\nu_\beta(x):=\sup\left\{v\in{\Bbb R}:T^n_\beta x<(\beta^n)^{-v}, { 对无穷多个 n\in{\Bbb N} } { 成立}\right\},

\hat{\nu}_\beta(x):=\sup\left\{v\in{\Bbb R}:\forall\; N\gg 1, \; T^n_\beta x<(\beta^N)^{-v} { 有解 n\in[0, N] }\right\}.

Bugeaud等[4]证明了如下的定理.

定理BL[4]   对任意 v\in(0, +\infty) , 任意 \hat{v}\in(0, 1) , 如果 v<\hat{v}/(1-\hat{v}) , 那么集合

\left\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)= v\right\}\cap\left\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)\geq \hat{v}\right\}

为空集. 否则

{\rm dim}_H \left(\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)= v\}\cap\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=\hat{v}\}\right)=\frac{v-\hat{v}-v\hat{v}}{(1+v)(v-\hat{v})}.

指数 \nu_\beta \hat{\nu}_\beta 可以参见文献[1, 3]. 同时, 这两个指数也与 \beta -变换中的游程函数有很大关系[19]. 本文将文献[4] 中速度函数 n\mapsto\beta^{-nv} 变为一般正函数, 并研究相应集合的丢番图逼近性质. 详细而言, 给定两个正函数 \psi_1, \; \psi_2:{\Bbb N}\rightarrow {\Bbb R}^+ , 定义

{\cal L}(\psi_1):=\left\{x\in [0, 1]:T_\beta^n x<\psi_1(n), { 对无穷多个 n\in{\Bbb N} } { 成立}\right\},

{\cal U}(\psi_2):=\left\{x\in [0, 1]:\forall\; N\gg 1, \; T^n_\beta x<\psi_2(N) { 有解 n\in[0, N] }\right\}.

我们给出集合 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) {\cal U}(\psi_2) 的豪斯道夫维数的估计. 令

\underline{v}_1:=\liminf\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{-\log_\beta\psi_1(n)}{n}, \qquad\overline{v}_1:=\limsup\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{-\log_\beta\psi_1(n)}{n},

\underline{v}_2:=\liminf\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{-\log_\beta\psi_2(n)}{n}, \qquad\overline{v}_2:=\limsup\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{-\log_\beta\psi_2(n)}{n}.

一方面, 当 \underline{v}_1<0 时, 根据 \underline{v}_1 的定义, 存在整数列 \{n_j\} 使得

\lim\limits_{j\rightarrow \infty}\frac{-\log_\beta\psi_1(n_j)}{n_j}=\underline{v}_1.

因此, 对充分小的 \varepsilon>0 , 存在整数 j_0 使得

1<\beta^{-n_j(\underline{v}_1+\varepsilon)}\leq\psi_1(n_j), { 对任意 j\geq j_0 成立}.

事实上, 由于 T^n_\beta x<1 , 所以对任意 x\in[0, 1) 和任意 n\in{\Bbb N} , 均有

T^{n_j}_\beta x<1<\psi_1(n_j), { 对任意 x\in[0, 1) 成立}.

这意味着 [0, 1)\subseteq{\cal L}(\psi_1) . 另一方面, 如果取出所有满足条件

\psi_2(n_i)>1, \; { i=1, 2, 3\cdots }

的整数 n_i , 则对所有的点 x\in[0, 1) 和整数 n\in[1, n_i] , 均有 T^n_\beta x<1<\psi_2(n_i) . 因此函数 \psi_2(n) 可以被下面的函数取代

\begin{eqnarray*} \widetilde{\psi}_2(n)= \left\{\begin{array}{ll} \psi_2(n), & { 如果 n\neq n_i }\\ 1, & { 如果 n=n_i } \end{array}\right., \; i=1, 2, \cdots \end{eqnarray*}

而且集合 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 和集合 {\cal U}(\psi_2) 的尺寸(勒贝格测度, 豪斯道夫维数) 与集合 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\widetilde{\psi}_2) 和集合 {\cal U}(\widetilde{\psi}_2) 一样. 由于我们主要研究集合 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\widetilde{\psi}_2) 的尺寸. 所以(不失一般性), 可以假设 \underline{v}_1\geq0 \underline{v}_2\geq0 . 我们得到如下有关集合 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 的豪斯道夫维数的定理.

定理1.1   (1) 如果 \underline{v}_1=\overline{v}_1=\underline{v}_2=\overline{v}_2=0 , 那么 {\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)=1 .

(2) 如果 \underline{v}_2=\infty 0\leq\underline{v}_1\leq\overline{v}_1\leq\infty , 那么 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 是可数集.

(3) 如果 \overline{v}_2=\infty 0\leq\underline{v}_1\leq\overline{v}_1\leq\infty , 那么 {\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)=0 .

(4) 如果 \underline{v}_1=\infty 0\leq\underline{v}_2\leq\overline{v}_2\leq\infty , 那么 {\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)=0 .

注1.1   对于 (1) , 集合 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 不一定是满测集. 事实上, 如果级数 \sum\psi_1(n) 收敛, 根据文献 \rm [15] 可知

m\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)=0,

其中 m(A) 表示集合 A 的勒贝格测度. 同时, 集合 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 也可以是满测集. 举个例子, 如果

\psi_1(n)=\psi_2(n)=\frac{(\log n)^2}{\sqrt{n}},

根据文献[11] 可知 m\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)=1 .

对于 (3) , {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 既可以是可数的(见引理3.2), 也可以是不可数的(见例5.7).

对于 (4) , 如果 \underline{v}_2=\infty , 则 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 是可数的. 如果 1<\underline{v}_2<\infty , 则 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 是空集(见引理3.3). 如果 0<\underline{v}_2\leq1 , 则 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 是不可数的(见命题3.2).

定理1.2   如果 \underline{v}_2>1 , 那么 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 是可数集. 如果 \overline{v}_1/(2+\overline{v}_1)\leq\underline{v}_2\leq1<\overline{v}_2 , 则

0\leq{\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\min\left\{\frac{1}{1+\overline{v}_2}, \; \left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2\right\}.

如果 \underline{v}_1/(2+\underline{v}_1)<\underline{v}_2\leq\overline{v}_2\leq1 \overline{v}_1/(2+\overline{v}_1)<\overline{v}_2 , 则

\left(\frac{1-\overline{v}_2}{1+\overline{v}_2}\right)^2\leq{\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\min\left\{\frac{1}{1+\overline{v}_2}, \; \left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2\right\}.

如果 \underline{v}_2\leq\underline{v}_1/(2+\underline{v}_1) \overline{v}_1/(2+\overline{v}_1)<\overline{v}_2\leq1 , 则

\left(\frac{1-\overline{v}_2}{1+\overline{v}_2}\right)^2\leq{\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\frac{\underline{v}_1-\underline{v}_2-\underline{v}_1\cdot\underline{v}_2}{(1+\underline{v}_1)(\underline{v}_1-\underline{v}_2)}.

如果 \underline{v}_1/(2+\underline{v}_1)<\underline{v}_2\leq\overline{v}_2\leq\overline{v}_1/(2+\overline{v}_1) , 则

\frac{\overline{v}_1-\overline{v}_2-\overline{v}_1\cdot\overline{v}_2}{(1+\overline{v}_1)(\overline{v}_1-\overline{v}_2)}\leq{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\min\left\{\frac{1}{1+\overline{v}_2}, \; \left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2\right\}.

如果 \underline{v}_2\leq\underline{v}_1/(2+\underline{v}_1) \overline{v}_2\leq\overline{v}_1/(2+\overline{v}_1) , 则

\frac{\overline{v}_1-\overline{v}_2-\overline{v}_1\cdot\overline{v}_2}{(1+\overline{v}_1)(\overline{v}_1-\overline{v}_2)}\leq{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\frac{\underline{v}_1-\underline{v}_2-\underline{v}_1\cdot\underline{v}_2}{(1+\underline{v}_1)(\underline{v}_1-\underline{v}_2)}.

需要指出的是定理1.2包含了 \overline{v}_1\geq\underline{v}_1\geq 0 , \overline{v}_2\geq\underline{v}_2\geq 0 的所有情况. 当指数( \underline{v}_1 , \overline{v}_1 , \underline{v}_2 \overline{v}_2 ) 是零(或无穷) 时, 集合豪斯道夫维数的上界(或下界) 是定理中的公式在各个指数趋于零(或无穷) 的极限. 定理1.1是定理1.2的特例. 我们同样估计了集合 {\cal U}(\psi_2) 的豪斯道夫维数.

定理1.3   如果 \underline{v}_2>1 , 则 {\cal U}(\psi_2) 是可数集. 如果 \underline{v}_2\leq1<\overline{v}_2 , 则

0\leq{\rm dim}_H \left({\cal U}(\psi_2)\right)\leq\min\left\{\frac{1}{1+\overline{v}_2}, \; \left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2\right\}.

如果 \overline{v}_2\leq1 , 则

\left(\frac{1-\overline{v}_2}{1+\overline{v}_2}\right)^2\leq{\rm dim}_H \left({\cal U}(\psi_2)\right)\leq\min\left\{\frac{1}{1+\overline{v}_2}, \; \left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2\right\}.

我们给出例5.1–5.6, 说明定理1.2和1.3给出的豪斯道夫维数的上界和下界均是可达的. 值得注意的是, 相比指数函数 \beta^{-nv} 而言, 一般正函数丧失了单调性. 更重要的是, 我们不能像指数函数那样可以直接比较点 x \beta -展式中连续为零的最长的字符串的长度和速度函数的关系. 当 \underline{v}_1=\overline{v}_1=0 , 我们有如下定理1.4.

定理1.4   假设 \underline{v}_1=\overline{v}_1=0 . 如果 \underline{v}_2>0 , 则 {\cal U}(\psi_2)\subseteq {\cal L}(\psi_1) .

本文的结构安排如下: 第 2 部分回顾经典的 \beta -展式, 定理1.1和1.2在第 3 部分证明, 第 4 部分证明定理1.3和1.4, 第 5 部分, 给出例子说明定理1.2和1.3的估计是严格的.

2 \beta -变换

\beta -展式的概念是Rényi [16]在1957年率先提出来的. 对任意 \beta>1 , 区间 [0, 1) 上的 \beta -变换 T_{\beta} 定义如下

T_\beta x=\beta x-\lfloor\beta x\rfloor,

其中 \lfloor\xi\rfloor 表示 \xi 的整数部分. 令

\begin{eqnarray*} \lceil\beta\rfloor= \left\{\begin{array}{ll} \beta -1, & {如果}\; \beta { 是正整数}, \\ \lfloor \beta \rfloor, & {其它}. \end{array}\right. \end{eqnarray*}

定义2.1   一个数 x\in[0, 1) \beta -展式是集合 \{0, 1, \cdots, \lceil\beta\rfloor\} 中的整数组成的一列字符串 \{\varepsilon_n:\varepsilon_n=\varepsilon_n(x, \beta)\}_{n\geq 1} 满足

\begin{equation} x=\frac{\varepsilon_1}{\beta}+\frac{\varepsilon_2}{\beta^2}+\cdots+\frac{\varepsilon_n}{\beta^n}+\cdots, \end{equation}
(2.1)

其中 \varepsilon_1=\lfloor\beta x \rfloor, \; \varepsilon_n=\lfloor\beta T^{n-1}_\beta x\rfloor ( n\geq 2 ). 也可以写成

d_\beta(x)=\left(\varepsilon_1, \cdots, \varepsilon_n, \cdots\right).

通过如下方式将 \beta -变换的定义延拓到点 1 , 有

T_\beta 1=\beta-\lfloor\beta \rfloor.

可以得到

1=\frac{\varepsilon_1(1, \beta)}{\beta}+\frac{\varepsilon_2(1, \beta)}{\beta^2}+\cdots+\frac{\varepsilon_n(1, \beta)}{\beta^n}+\cdots,

其中 \varepsilon_1(1, \beta)=\lfloor\beta\rfloor, \; \varepsilon_n=\lfloor\beta T^{n-1}_\beta 1\rfloor {( n\geq 2 )} . 同样可以写成

d_\beta(1)=\left(\varepsilon_1(1, \beta), \cdots, \varepsilon_n(1, \beta), \cdots\right).

如果 d_\beta(1) 是有限的, 即存在一个整数 m>0 , 使得 \varepsilon_m(1, \beta)\neq 0 \varepsilon_i(1, \beta)=0 对所有 i>m 成立, 则称 \beta 为简单Parry数. 这种情况下, 1 的无穷 \beta -展式定义为

(\varepsilon^\ast_1(\beta), \varepsilon^\ast_2(\beta), \cdots, \varepsilon^\ast_n(\beta), \cdots):=(\varepsilon_1(1, \beta), \varepsilon_2(1, \beta), \cdots, \varepsilon_m(1, \beta)-1)^\infty,

其中 (\omega)^\infty 表示周期字符串 (\omega, \omega, \cdots) . 如果 d_\beta(1) 是无限的, 则定义为

(\varepsilon^\ast_1(\beta), \varepsilon^\ast_2(\beta), \cdots, \varepsilon^\ast_n(\beta), \cdots):=(\varepsilon_1(1, \beta), \varepsilon_2(1, \beta), \cdots, \varepsilon_n(1, \beta), \cdots).

在集合 \{0, 1, \cdots, \lceil\beta\rfloor\}^{{\Bbb N}} 上赋予乘积拓扑, 定义单边转移算子 \sigma

\sigma\left((\omega_n)_{n\geq1}\right):=(\omega_{n+1})_{n\geq1},

对所有的在 \{0, 1, \cdots, \lceil\beta\rfloor\}^{{\Bbb N}} 中的无穷字符串, 字典序 <_{lex} 定义为

\omega=(\omega_1, \omega_2, \cdots)<_{lex}\omega'=(\omega'_1, \omega'_2, \cdots),

如果 \omega_1<\omega'_1 或则存在整数 k\geq 2 使得对所有的 1\leq i< k , 均有 \omega_i=\omega'_i \omega_k<\omega'_k . 如果 \omega<_{lex}\omega' \omega=\omega' , 则表示为 \omega\leq_{lex}\omega' .

定义2.2  一个有限词 (\omega_1, \omega_2, \cdots, \omega_n) 称为 \beta -容许的, 如果存在 x\in[0, 1] 使得其 \beta -展式以字符串 (\omega_1, \omega_2, \cdots, \omega_n) 开始. 一个无穷字符串 (\omega_1, \omega_2, \cdots, \omega_n, \cdots) 称为 \beta -容许的, 如果存在 x\in[0, 1] 使得其 \beta -展式为 (\omega_1, \omega_2, \cdots, \omega_n, \cdots).

\Sigma_\beta 表示所有无穷 \beta -容许的序列组成的集合, \Sigma^n_\beta 表示所有长度为 n \beta -容许的序列组成的集合. \beta -容许的序列的性质参见文献[14, 16].

定理2.1[14]   令 \beta>1 ,

\rm (1) 一个词 \omega=(\omega_n)_{n\geq 1}\in\Sigma_\beta 当且仅当

\sigma^k(\omega)\leq_{lex}(\varepsilon^\ast_1(\beta), \varepsilon^\ast_2(\beta), \cdots, \varepsilon^\ast_n(\beta), \cdots), \; {对所有 k\geq 0 成立}.

\rm (2) 对任意 x_1, \; x_2\in[0, 1] , x_1<x_2 当且仅当 d_\beta(x_1)<_{lex}d_\beta(x_2) .

\rm (3) 对任意 \beta_2>\beta_1>1 , 均有 \Sigma^n_{\beta_1}\subseteq\Sigma^n_{\beta_2}, \; \Sigma_{\beta_1}\subseteq\Sigma_{\beta_2} .

定理2.2[16]   对所有 \beta>1 , 均有

\beta^n\leq\sharp \Sigma^n_\beta\leq\frac{\beta^{n+1}}{\beta-1},

其中 \sharp 表示有限集合的基.

对每一个 (\omega_1, \cdots, \omega_n)\in\Sigma^n_\beta , 其关于 \beta n -阶基本区间定义为

I_n(\omega_1, \cdots, \omega_n):=\{x\in[0, 1]:d_\beta(x) { 从 }(\omega_1, \cdots, \omega_n) { 开始}\}.

I_n(x) 表示包含 x n -阶基本区间. 估计 \beta -展式中集合的豪斯道夫维数的下界的关键是计算基本区间的长度. 我们会用到"满基本区间" 这一概念(参见文献[7, 13]).

定义2.3   对任意 (\omega_1, \cdots, \omega_n)\in\Sigma^n_\beta , 基本区间 I_n(\omega_1, \cdots, \omega_n) 是满的如果其长度为 \beta^{-n} .

命题2.1[7, 17]   对任意 (\omega_1, \cdots, \omega_n)\in\Sigma^n_\beta , 下列陈述等价

\rm (1) I_n(\omega_1, \cdots, \omega_n) 是满基本区间;

\rm (2) T^n_\beta I_n(\omega_1, \cdots, \omega_n)=[0, 1) ;

\rm (3) 对任意 \omega'=(\omega'_1, \cdots, \omega'_m)\in\Sigma^m_\beta , 连接

(\omega_1, \cdots, \omega_n, \omega'_1, \cdots, \omega'_m)\in\Sigma^{n+m}_\beta, { 是 \beta -容许的.}

命题2.2[17]   \rm (1) 如果 (\omega_1, \cdots, \omega_{n+1}) \beta -容许的序列且 \omega_{n+1}\neq0 , 那么 I_{n+1}(\omega_1, \cdots, \omega'_{n+1}) 是满的,对任意 0\leq \omega'_{n+1}<\omega_{n+1} 成立.

\rm (2) 对每一个 \omega\in\Sigma^n_\beta , 如果 I_n(\omega) 是满的, 那么对任意的 \omega'\in\Sigma^m_\beta , 均有

| I_{n+m}(\omega, \omega')| =| I_n(\omega)| \cdot| I_m(\omega')| =\frac{| I_m(\omega')| }{\beta^n}.

\rm (3) 对任意 \omega\in\Sigma^n_\beta , 如果 I_{n+m}(\omega, \omega') 是包含在 I_n(\omega) 中的满基本区间且具有最小的阶, 那么

| I_{n+m}(\omega, \omega')| \geq\frac{| I_n(\omega)| }{\beta}.

现在, 我们按照如下方式定义一列趋于 \beta 的数 \beta_N . 假设 \{\varepsilon^\ast_k(\beta):k\geq 1\} 1 的无穷 \beta -展式. 对每一个满足条件 \varepsilon^\ast_k(\beta)\neq 0 N , 令 \beta_N 是方程

\begin{equation} 1=\frac{\varepsilon^\ast_1(\beta)}{z}+\cdots+\frac{\varepsilon^\ast_N(\beta)}{z^N} \end{equation}
(2.2)

的唯一实数解. 由 \beta_N 的定义可知, \beta_N<\beta , \{\beta_N:N\geq 1\} 随着 N 的增大单调递增趋于 \beta .

引理2.1[17]   对每一个可以视为 \Sigma^n_\beta 中元素的 \omega\in\Sigma^n_{\beta_N} , 均有

\frac{1}{\beta^{n+N}}\leq| I_n(\omega_1, \cdots, \omega_n)| \leq\frac{1}{\beta^n}.

3 定理1.1和1.2的证明

首先, 我们陈述一个依据 \nu_\beta(x) \hat{\nu}_\beta(x) 的定义可知的基本事实.

事实3.1   对任意 x\in[0, 1) , 如果存在整数 n_0 使得 T^{n_0}_\beta x=0 , 那么

\nu_\beta(x)=\hat{\nu}_\beta(x)=\infty.

我们证明如果 \overline{v}_2=\infty , 那么集合 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) {\cal U}(\psi_2) 的豪斯道夫维数均为零.

命题3.1   如果 \overline{v}_2=\infty , 那么 {\cal U}(\psi_2)\subseteq\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)=\infty\} . 从而

{\rm dim}_H({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2))={\rm dim}_H({\cal U}(\psi_2))=0.

   对每一个点 x\in{\cal U}(\psi_2) , 我们分两种情况讨论.

情形1  若存在整数 n_0 使得 T^{n_0}_\beta x=0 . 根据事实3.1可知, \nu_\beta(x)=\infty .

情形2  对任意 n\in{\Bbb N} , 总有 T^n_\beta x>0 . 由于 x\in{\cal U}(\psi_2) , 所以存在 N_0\geq1 使得对任意 N\geq N_0 , 均存在整数 n\in[0, N] 满足 0<T_\beta^nx<\psi_2(N) . 对充分大的 L>0 , 因为 \limsup\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{-\log_\beta\psi_2(n)}{n}=\overline{v}_2=\infty , 所以存在数列 \{n_i\} 使得 \psi_2(n_i)\leq\beta^{-n_iL} . m_1:=\min\{n_i:\; n_i\geq N_0\} , 存在整数 j_1\in[0, m_1] 使得

0<T_\beta^{j_1}x<\psi_2(m_1)\leq\beta^{-m_1L}\leq\beta^{-j_1L}.

m_2:=\min\left\{n_i>m_1:\beta^{-n_iL}<T_\beta^{j_1}x\right\} , 则存在整数 j_2\in[0, m_2] 满足

0<T_\beta^{j_2}x<\psi_2(m_2)\leq\beta^{-m_2L}\leq\beta^{-j_2L}.

由于 T_\beta^{j_2}x<\psi_2(m_2)\leq\beta^{-m_2L}<T_\beta^{j_1}x , 所以 j_2\neq j_1 . 重复这个过程, 可以得到两两不同的整数列 \{j_i:i\geq1\} 使得

0<T_\beta^{j_i}x<\psi_2(m_i)\leq\beta^{-m_iL}\leq\beta^{-j_iL}.

因此, \nu_\beta(x)\geq L . 根据 L 的任意性可得 \nu_\beta(x)=\infty .

因此, 无论哪种情形, 均有 {\cal U}(\psi_2)\subseteq\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)=\infty\} . 依据定理SW可得

{\rm dim}_H({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2))\leq{\rm dim}_H({\cal U}(\psi_2))\leq{\rm dim}_H(\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)=\infty\})=0.

命题3.1得证.

现将通过讨论指数 \nu_\beta(x) , \hat{\nu}_\beta(x) 和数 \underline{v}_1 , \overline{v}_1 , \underline{v}_2 , \overline{v}_2 之间的关系来证明定理1.2.

引理3.1   对于 0\leq\underline{v}_1\leq\overline{v}_1<\infty 0\leq\underline{v}_2\leq\overline{v}_2<\infty , 均有

(1) \{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)>\overline{v}_1\}\cap\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)>\overline{v}_2\}\subseteq{\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2);

(2) {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\subseteq\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)\geq \underline{v}_1\}\cap\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)\geq\underline{v}_2\}.

   (1) 对任意 x 满足 \nu_\beta(x)>\overline{v}_1 和任意足够小的 \varepsilon>0 , 存在数列 \{n_i\} 使得 T_\beta^{n_i}x<\beta^{-n_i(\overline{v}_1+\varepsilon)} . \overline{v}_1 的定义可知, 对上述 \varepsilon , 存在整数 i_0 使得

\psi_1(n_i)>\beta^{-n_i(\overline{v}_1+\varepsilon)}, { 对任意 i\geq i_0 成立}.

因此, T_\beta^{n_i}x<\beta^{-n_i(\overline{v}_1+\varepsilon)}<\psi_1(n_i), { 对任意 i\geq i_0 成立} . 从而, x\in{\cal L}(\psi_1) . 故,

\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)>\overline{v}_1\}\subseteq{\cal L}(\psi_1).

类似讨论可得, \{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)>\overline{v}_2\}\subseteq {\cal U}(\psi_2). 所以

\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)>\overline{v}_1\}\cap\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)>\overline{v}_2\}\subseteq{\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2).

(2) 对任意点 x\in{\cal L}(\psi_1) , 存在数列 \{n_i\} 使得 T_\beta^{n_i}x<\psi_1(n_i) . \underline{v}_1 的定义可知, 对任意 \varepsilon>0 , 存在整数 i_0 使得

T_\beta^{n_i}x<\psi_1(n_i)<\beta^{-n_i(\underline{v}_1-\varepsilon)}, \; {对任意 i\geq i_0 成立}.

因此, \nu_\beta(x)\geq\underline{v}_1-\varepsilon . 从而 {\cal L}(\psi_1)\subseteq\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)\geq\underline{v}_1-\varepsilon\} . 根据 \varepsilon 的任意性可得

{\cal L}(\psi_1)\subseteq\cap_{\varepsilon>0}\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)\geq\underline{v}_1-\varepsilon\}=\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)\geq\underline{v}_1\}.

类似的讨论可得 {\cal U}(\psi_2)\subseteq\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)\geq\underline{v}_2\} . 从而

{\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\subseteq\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)\geq\underline{v}_1\}\cap\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)\geq\underline{v}_2\}.

引理3.1得证.

为了证明定理1.1, 我们研究指数满足 \nu_\beta(x)=\infty \hat{\nu}_\beta(x)=\infty 的点的集合的性质.

引理3.2   如果指数满足 \nu_\beta(x)=\infty , \hat{\nu}_\beta(x)=\infty , 那么

(1)\; \bigcup\limits_{n=1}^{\infty}\bigcup\limits_{\omega\in\Sigma^n_\beta}\{x\in[0, 1]:d_\beta(x)=(\omega, 0^\infty)\}\subseteq\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)=\infty\};

(2)\; \bigcup\limits_{n=1}^{\infty}\bigcup\limits_{\omega\in\Sigma^n_\beta}\{x\in[0, 1]:d_\beta(x)=(\omega, 0^\infty)\}=\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=\infty\}.

   事实3.1意味着陈述(1) 和结论

\bigcup\limits_{n=1}^{\infty}\bigcup\limits_{\omega\in\Sigma^n_\beta}\{x\in[0, 1]:d_\beta(x)=(\omega, 0^\infty)\}\subseteq\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=\infty\}

是正确的. 只需证明

\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=\infty\}\subseteq\bigcup\limits_{n=1}^{\infty}\bigcup\limits_{\omega\in\Sigma^n_\beta}\{x\in[0, 1]:d_\beta(x)=(\omega, 0^\infty)\}.

若不然, 对任意 x 满足 \hat{\nu}_\beta(x)=\infty , 假设 x\notin\bigcup\limits_{n=1}^{\infty}\bigcup\limits_{\omega\in\Sigma^n_\beta}\{x\in[0, 1]:d_\beta(x)=(\omega, 0^\infty)\} . 那么, T^n_\beta x>0 对所有整数 n 成立. 将 x \beta -展式表示为

x=\frac{a_1}{\beta}+\frac{a_2}{\beta^2}+\cdots+\frac{a_n}{\beta^n}+\cdots,

其中 a_i\in\{0, \cdots, \lceil\beta\rfloor\} , 对所有的 i\geq1 . 取两列递增数列 \left\{n'_i:i\geq 1\right\} \left\{m'_i:i\geq1\right\} 满足如下性质

(1) 对每一个 i\geq1 , 均有 a_{n'_i}>0, \quad a_{n'_i+1}=\cdots=a_{m'_i-1}=0, \quad a_{m'_i}>0 .

(2) 对每一个 a_n=0 , 存在整数 i 使得 n'_i<n<m'_i .

由数列 \left\{n'_i: i\geq 1\right\} \left\{m'_i:i\geq1\right\} 的选择可知, 对每一个 i\geq1 , 均有 n'_i<m'_i<n'_{i+1} . 由于 \hat{\nu}_\beta(x)>0 , 所以 \limsup\limits_{i\rightarrow \infty}(m'_i-n'_i)=\infty . n_1=n'_1 , m_1=m'_1 . 假设 m_k, \; n_k 已选定. 令

i_1=1, \; \; i_{k+1}:=\min\{i>i_k:m'_i-n'_i> m_k-n_k\}, \; {\rm 对 }\; k=1, 2, 3, \cdots,

然后, 定义

n_{k+1}:=n'_{i_{k+1}}, \quad m_{k+1}:=m'_{i_{k+1}}.

由于 \limsup\limits_{i\rightarrow \infty}(m'_i-n'_i)=\infty , 所以数列 \{i_k:k\geq1\} 是可取到的. 通过这种方式, 我们得到数列 \left\{n'_i:i\geq 1\right\} \left\{m'_i:i\geq1\right\} 的两个子列 \{n_k:k\geq1\} \{m_k:k\geq1\} , 使得数列 \{m_k-n_k: k\geq1\} 是单调不减的. 根据文献[4] 可知

\hat{\nu}_\beta(x)=\liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k}{n_{k+1}}\leq1.

这与假设 \hat{\nu}_\beta(x)=\infty 矛盾. 因此

\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=\infty\}\subseteq\bigcup\limits_{n=1}^{\infty}\bigcup\limits_{\omega\in\Sigma^n_\beta}\{x\in[0, 1]:d_\beta(x)=(\omega, 0^\infty)\}.

故, \{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=\infty\}=\bigcup\limits_{n=1}^{\infty}\bigcup\limits_{\omega\in\Sigma^n_\beta}\{x\in[0, 1]:d_\beta(x)=(\omega, 0^\infty)\}. 这意味着集合 \{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=\infty\} 是可数集.

引理3.3   集合 \{x\in[0, 1]:1<\hat{\nu}_\beta(x)<\infty\} 是空集.

   由引理3.2的第 (2) 项的证明可知.

命题3.2   集合 \{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)=\infty\}, \; \{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=1\} 均是不可数集.

   对任意实数 a>1 , 构造对应关系

\Psi(a)\mapsto 10^{\left\lfloor 2^a\right\rfloor}10^{\left\lfloor 2^{a^{2^2}}\right\rfloor}10^{\left\lfloor2^{a^{3^2}}\right\rfloor}1\cdots10^{\left\lfloor2^{a^{k^2}}\right\rfloor}1\cdots.

这个无穷字符串是某个 x\in[0, 1) \beta -展式. 用 x_a 表示这个 x . 从而可得由 \{a: a>1\} \{x_a\}_{a>1} 的对应关系 \Phi(a)\mapsto x_a . 显然有 \nu_\beta(x_a)=\infty \hat{\nu}_\beta(x_a)=1 . 因此

\{x_a \}_{a>1}\subseteq\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)=\infty\}, \quad\{x_a\}_{a>1}\subseteq\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=1\}.

对不同的 a_1>1 a_2>1 , 存在正整数 k_0 使得

\left|2^{a_1^{k^2}}-2^{a_2^{k^2}}\right|>1, \ { 对任意 }\ k\geq k_0 { 成立}.

因此, \Psi(a_1)\neq\Psi(a_2) . 从而, \Phi(a_1)\neq\Phi(a_2) . 所以, 集合 \{a: a>1\} 的基数小于或等于集合 \{x_a\}_{a>1} 的基数. 类似的, 集合 \{x_a: a>1\} 的基数小于或等于集合 \{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)=\infty\} ( \{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=1\} ) 的基数. 因为 \{a: a>1\} 是不可数集, 所以集合 \{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)=\infty\} \{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=1\} 都是不可数集.

定理1.1的证明   (1) 如果 \underline{v}_1=\overline{v}_1=\underline{v}_2=\overline{v}_2=0 , 那么

\lim\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{-\log_\beta\psi_1(n)}{n}=0, \qquad\lim\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{-\log_\beta\psi_2(n)}{n}=0.

从而, 对任意足够大的正整数 m , 存在 n_0 使得

\beta^{-n/m}\leq\psi_1(n), \; \beta^{-n/m}\leq\psi_2(n), { 对任意 n\geq n_0 成立}.

因此, \{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)\geq1/m\}\subseteq{\cal L}(\psi_1), \; \{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=1/m\}\subseteq{\cal U}(\psi_2) . 由事实 \{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=1/m\}\subseteq\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)\geq1/m\} 可知

\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=1/m\}\subseteq{\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2).

由文献[4] 可知

1=\sup\limits_{m\in{\Bbb N}^+}{\rm dim}_H\left(\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=1/m\}\right)\leq{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right).

故, {\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)=1.

(2) 如果 \underline{v}_2=\infty , 那么

\lim\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{-\log_\beta\psi_2(n)}{n}=\infty.

对充分大的 L>0 , 存在整数 n_0 使得 \psi_2(n)\leq\beta^{-nL}, \; { 对任意 n\geq n_0 成立} . 因此, 对任意 x\in{\cal U}(\psi_2) , 均有 \hat{\nu}_\beta(x)\geq L .

根据 L 的任意性可知, \hat{\nu}_\beta(x)=\infty . 故, {\cal U}(\psi_2)\subseteq\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=\infty\} . 由引理3.2 (2) 可知

{\cal U}(\psi_2)=\bigcup\limits_{n=1}^{\infty}\bigcup\limits_{\omega\in\Sigma^n_\beta}\{x\in[0, 1]:d_\beta(x)=(\omega, 0^\infty)\}=\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=\infty\}.

由引理3.2 (1) 知, {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)=\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=\infty\} . 由于 \{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=\infty\} 是可数集, 所以集合 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 也是可数集.

(3) 根据命题3.1可得此结论.

(4) 如果 \underline{v}_1=\infty , 由定理SW可知

{\rm dim}_H({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2))\leq{\rm dim}_H({\cal L}(\psi_1))=0.

定理1.1得证.

现在, 我们将定理1.2的证明分成如下三个命题: 3.3, 3.4, 3.5.

命题3.3   对任意 0\leq\underline{v}_2\leq\overline{v}_2<\infty , 均有

{\rm dim}_H\left( {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\frac{1}{1+\overline{v}_2}.

   由 \overline{v}_2 的定义可知, 可以取子列 \{n_k:k\geq1\} 使得

\lim\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{-\log_\beta\psi_2(n_k)}{n_k}=\overline{v}_2.

从而, 对任意 \varepsilon>0 , 存在整数 k_0 使得

\beta^{-n_k(\overline{v}_2+\varepsilon)}\leq\psi_2(n_k)\leq\beta^{-n_k(\overline{v}_2-\varepsilon)}, \; {对任意 k\geq k_0 成立}.

对每一个 x\in{\cal U}(\psi_2) , 通过命题3.1中类似的讨论可以得到

{\cal U}(\psi_2)\subseteq\left\{x\in[0, 1]:T_\beta^n x <\beta^{-n(\overline{v}_2-\varepsilon)}, { 对无穷多个 n\in{\Bbb N} 成立}\right\}.

由定理SW可知 {\rm dim}_H\left({\cal U}(\psi_2)\right)\leq\frac{1}{1+\overline{v}_2} . 从而

{\rm dim}_H\left( {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq{\rm dim}_H\left({\cal U}(\psi_2)\right)\leq\frac{1}{1+\overline{v}_2}.

命题3.3得证.

命题3.4   如果 \underline{v}_2>1 , 那么集合 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 是可数集. 如果 \underline{v}_1/(2+\underline{v}_1)<\underline{v}_2\leq1 , 则

{\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2.

如果 \underline{v}_2\leq \underline{v}_1/(2+\underline{v}_1) , 则

{\rm dim}_H\left( {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq \frac{\underline{v}_1-\underline{v}_2-\underline{v}_1\cdot\underline{v}_2}{(1+\underline{v}_1)(\underline{v}_1-\underline{v}_2)}.

   通过引理3.1 (2) 可知

{\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\subseteq\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)\geq\underline{v}_1\}\cap\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)\geq\underline{v}_2\}.

集合 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 的豪斯道夫维数的上界可以通过讨论集合

\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)\geq \underline{v}_1\}\cap\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)\geq\underline{v}_2\}

的自然覆盖得到. 由定理1.1的 (2) , (3) (4) , 我们只需考虑 \nu_\beta(x)\in[\underline{v}_1, \infty) \hat{\nu}_\beta(x)\in[\underline{v}_2, \infty) 这种情况. 对任意 x\in{\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) , 存在数 v_\beta\in[\underline{v}_1, \infty) 使得

x\in{\Bbb B}:=\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)=v_\beta\}\cap\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)\geq\underline{v}_2\}.

x \beta -展式表示为

x=\frac{a_1}{\beta}+\frac{a_2}{\beta^2}+\cdots+\frac{a_n}{\beta^n}+\cdots,

其中 a_i\in\{0, \cdots, \lceil\beta\rfloor\} , 对所有 i\geq1 . 因为 \nu_\beta(x)<\infty , 所以 T_\beta^nx>0, { 对所有 n\geq0 成立} . 采用引理3.2的方法, 取出极大数列 \{n_k:k\geq1\} \{m_k:k\geq1\} . 由于

\beta^{n_k-m_k}<T^{n_k}_\beta x<\beta^{n_k-m_k+1},

所以我们给出下面的断言.

断言3.1   v_\beta=\limsup\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k}{n_k}, \quad \underline{v}_2\leq\liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k}{n_{k+1}}.

断言3.1的证明   不失一般性, 假设

\limsup\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k}{n_k}=c_1, \quad\liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k}{n_{k+1}}=c_2.

首先证明 v_\beta=c_1 . 一方面, 对任意 \varepsilon>0 , 存在整数 k_0>0 使得

m_k-n_k\leq n_k(c_1+\varepsilon), { 对所有 k\geq k_0 成立}.

由于 T^{n_k}_\beta x>\beta^{n_k-m_k} , 所以 T^{n_k}_\beta x>\beta^{n_k-m_k}\geq\beta^{-n_k(c_1+\varepsilon)} . 对任意 n\geq n_{k_0} , 存在整数 k\geq k_0 使得 n_k\leq n<n_{k+1} . 根据 \{n_k\} 的选择可知

T^n_\beta x>T^{n_k}_\beta x>\beta^{-n_k(c_1+\varepsilon)}>\beta^{-n(c_1+\varepsilon)}.

从而, v_\beta=v_\beta(x)<c_1+\varepsilon . 另一方面, 根据 c_1 的定义, 可取子列 \{n_{k_i}\} \{m_{k_i}\} 满足

\frac{m_{k_i}-n_{k_i}}{n_{k_i}}\geq c_1-\varepsilon,

从而, T^{n_{k_i}}_\beta x<\beta^{n_{k_i}-m_{k_i}+1}\leq\beta^{-n_{k_i}(c_1-\varepsilon)+1} . 因此, v_\beta=\nu_\beta(x)\geq c_1-\varepsilon . \varepsilon 的任意性可知 v_\beta=c_1 .

然后, 证明 \underline{v}_2\leq c_2 . \underline{v}_2 的定义可知对任意 \varepsilon>0 , 存在整数 n_0>0 使得

\psi_2(n)\leq\beta^{-n(\underline{v}_2-\varepsilon)}, { 对任意 n\geq n_0 成立}.

根据 c_2 的定义可知: 可以取出子列 \{k_i:i\geq 1\} 使得 \lim\limits_{i\rightarrow \infty}\frac{m_{k_i}-n_{k_i}}{n_{k_{i+1}}}=c_2 . 对上述 \varepsilon>0 , 存在整数 i_0=i_0(\varepsilon)>0 使得 m_{k_i}-n_{k_i}\leq n_{k_{i+1}}(c_2+\varepsilon), { 对任意 i\geq i_0 成立} . 为了得到矛盾, 假设 c_2<\underline{v}_2 . 那么, 对任意 \varepsilon\in\left(0, \frac{\underline{v}_2-c_2}{4}\right) 和任意整数 J\geq K ( K:=\max\{n_0(\varepsilon), \; n_{i_0(\varepsilon)}\} ), 存在整数 n_{k_{i+1}}>J 使得对任意整数 n\in[1, n_{k_{i+1}}] , 均有

T^n_\beta x>T^{n_{k_i}}_\beta x>\beta^{n_{k_i}-m_{k_i}}\geq\beta^{-n_{k_{i+1}}(c_2+\varepsilon)}>\beta^{-n_{k_{i+1}}(\underline{v}_2-\varepsilon)}\geq\psi_2(n_{k_{i+1}}).

这与事实 x\in{\cal U}(\psi_2) 矛盾. 因此

\underline{v}_2\leq c_2=\liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k}{n_{k+1}}.

断言3.1得证.

现在, 考虑

\begin{equation} v_\beta=\limsup\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k}{n_k}=\limsup\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{m_k}{n_k}-1, \end{equation}
(3.1)

\begin{equation} \underline{v}_2\leq\liminf\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k}{n_{k+1}}\leq\liminf\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k}{m_k}=1-\limsup\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{n_k}{m_k}. \end{equation}
(3.2)

由于

\left(\limsup\frac{n_k}{m_k}\right)\cdot\left(\limsup\frac{m_k}{n_k}\right)\geq 1,

所以从(3.1) 和(3.2) 式可以得到

\begin{equation} v_\beta\geq\frac{\underline{v}_2}{1-\underline{v}_2}, \qquad \underline{v}_2\leq\frac{v_\beta}{1+v_\beta}. \end{equation}
(3.3)

如果 \underline{v}_2>1 , 那么 \underline{v}_2>v_\beta/(1+v_\beta) , 对任意 v_\beta\geq \underline{v}_1 . 这与不等式(3.3) 矛盾. 因此, 集合 {\Bbb B} 是空集. 根据引理3.2可得

{\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)=\bigcup\limits_{n=1}^{\infty}\bigcup\limits_{\omega\in\Sigma^n_\beta}\{x\in[0, 1]:d_\beta(x)=(\omega, 0^\infty)\}.

所以, {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 是可数集.

如果 \underline{v}_2\leq1 , 通过不等式(3.3) 可知对任意 v_\beta<\underline{v}_2/(1-\underline{v}_2) , {\Bbb B} 是空集. 只需考虑 v_\beta\geq\underline{v}_2/(1-\underline{v}_2) 的情况. 用引理3.2的方法, 选择数列 \{n_k:k\geq1\} \{m_k:k\geq1\} 满足

v_\beta=\lim\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k}{n_k}, \quad \underline{v}_2\leq\liminf\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k}{n_{k+1}}.

给定 0<\varepsilon<\underline{v}_2/2 , 对充分大的 k , 均有

\begin{equation} (v_\beta-\varepsilon)n_k\leq m_k-n_k\leq(v_\beta+\varepsilon)n_k, \end{equation}
(3.4)

\begin{equation} m_k-n_k\geq(\underline{v}_2-\varepsilon)n_{k+1}. \end{equation}
(3.5)

由不等式(3.4) 可知 (1+v_\beta-\varepsilon)m_{k-1}\leq(1+v_\beta-\varepsilon)n_k\leq m_k . 因此, 数列 \{m_k:k\geq1\} 至少是指数增长的. 由于 n_k\geq m_{k-1} 对所有 k\geq2 成立, 因此数列 \{n_k:k\geq1\} 也至少是指数增长的. 从而, 存在正常数 C 使得 k\leq C\log_\beta n_k . 根据公式(3.4) 和(3.5) 可得 (\underline{v}_2-\varepsilon)n_{k+1}\leq(v_\beta+\varepsilon)n_k . 因此, 对足够大的 k , 存在整数 n_0 和足够小的正实数 \varepsilon_1 使得无穷字符串 a_1a_2\cdots 的前 n_k 中, 0 的字符块的所有长度的和至少为

\begin{eqnarray*} \sum^k_{i=1}(\underline{v}_2-\varepsilon)n_i-n_0=n_k(\underline{v}_2-\varepsilon)\left\lgroup \frac{1-\left(\frac{\underline{v}_2-\varepsilon}{v_\beta+\varepsilon}\right)^k}{1-\left(\frac{\underline{v}_2-\varepsilon}{v_\beta+\varepsilon}\right)}\right\rgroup-n_0 \geq n_k\left(\frac{v_\beta \cdot \underline{v}_2}{v_\beta-\underline{v}_2}-\varepsilon_1\right). \end{eqnarray*}

在字符串 a_1\cdots a_{m_k} 中, 有 k 个块是"自由" 的. 将它们的长度表示为 l_1, \cdots, l_k . \varepsilon_2=\frac{(v_\beta-\underline{v}_2-v_\beta\cdot \underline{v}_2)\varepsilon_1}{v_\beta-\underline{v}_2} , 则有

\sum\limits_{i=1}^kl_i\leq n_k-n_k\left(\frac{v_\beta\cdot \underline{v}_2}{v_\beta-\underline{v}_2}-\varepsilon_1\right)= n_k(1+\varepsilon_2)\frac{v_\beta-\underline{v}_2-v_\beta\cdot\underline{v}_2}{v_\beta-\underline{v}_2}.

根据定理2.2可知长度为 l_i 的字符块至多有 \beta\cdot\beta^{l_i}/(\beta-1) 种选择方式. 因此, 字符串 a_1\cdots a_{m_k} 一共至多有

\left(\frac{\beta}{\beta-1}\right)^k\cdot\beta^{\sum\limits_{i=1}^kl_i}\leq \left(\frac{\beta}{\beta-1}\right)^k\cdot\beta^{n_k(1+\varepsilon_2)(v_\beta-\underline{v}_2-v_\beta\cdot \underline{v}_2)/(v_\beta-\underline{v}_2)}

种选择方式. 另一方面, 无穷字符串 a_1a_2\cdots 的前 n_k 中, 至多有 k(k\leq C\log_\beta n_k) 0 字符块. 因为 0 字符块的第一个指标至多有 n_k 种选择方式, 所以至多有 (n_k)^{C\log_\beta n_k} 种选择方式. 从而, 集合 {\Bbb B}

\left(\frac{\beta n_k}{\beta-1}\right)^{C\log_\beta n_k}\cdot\beta^{n_k(1+\varepsilon_2)(v_\beta-\underline{v}_2-v_\beta\cdot\underline{v}_2)/(v_\beta-\underline{v}_2)}

个长度最长为 \beta^{-m_k} 的基本区间覆盖. 通过公式(3.4) 可知令 \varepsilon_3=\varepsilon/(1+v_\beta) 可得 \beta^{-m_k}\leq \beta^{-(1+v_\beta)(1-\varepsilon_3)n_k} . \varepsilon'=\max\{\varepsilon_2, \; \varepsilon_3\} . 集合 {\Bbb B}

\left(\frac{\beta n_k}{\beta-1}\right)^{C\log_\beta n_k}\cdot\beta^{n_k(1+\varepsilon')(v_\beta-\underline{v}_2-v_\beta\cdot \underline{v}_2)/(v_\beta-\underline{v}_2)}

个长度最长为 \beta^{-(1+v_\beta)(1-\varepsilon')n_k} 的基本区间覆盖. 考察级数

\sum\limits_{N\geq1}N^{C\log_\beta N}\beta^{N(1+\varepsilon')(v_\beta-\underline{v}_2-v_\beta\cdot \underline{v}_2)/(v_\beta-\underline{v}_2)}\beta^{-(1+v_\beta)(1-\varepsilon')Ns}.

临界点 s_0

s_0=\frac{1+\varepsilon'}{1-\varepsilon'}\cdot\frac{v_\beta-\underline{v}_2-v_\beta\cdot\underline{v}_2}{(1+v_\beta)(v_\beta-\underline{v}_2)}.

s>s_0 时, 级数收敛; 当 s<s_0 时, 级数发散. 根据 \varepsilon' 的任意性, 通过经典的开覆盖定理可知集合 {\Bbb B}':=\{x\in[0, 1]: \nu_\beta(x)=\nu_\beta\}\cap{\cal U}(\psi_2) 的豪斯道夫维数至多为

\begin{equation} {\rm dim}_H \left({\Bbb B}'\right)\leq\frac{v_\beta-\underline{v}_2-v_\beta\cdot\underline{v}_2}{(1+v_\beta)(v_\beta-\underline{v}_2)}. \end{equation}
(3.6)

对于 v_\beta\geq\underline{v}_2/(1-\underline{v}_2) , 固定足够大的正整数 L . 考虑

{\Bbb D}:=\{x\in[0, 1]:v_\beta\leq \nu_\beta(x)<v_\beta+1/L\}\cap{\cal U}(\psi_2).

重复上面的讨论, 如果 \underline{v}_2<1 , 则

{\rm dim}_H \left({\Bbb D}\right)\leq\frac{v_\beta-\underline{v}_2-v_\beta\cdot \underline{v}_2}{(1+v_\beta)(v_\beta-\underline{v}_2)}+\frac{\underline{v}_2^2/L}{1-\underline{v}_2}.

如果 \underline{v}_2=1 , 则 v_\beta=\infty . 通过定理SW可知 {\rm dim}_H \left({\Bbb D}\right)=0 . 如果 \underline{v}_2<1 , 由于集合 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 是集合

\bigcup\limits_{K=0}^{+\infty}\bigcup\limits^L_{i=1}\left\{x\in[0, 1]:v_1+K+(i-1)/L\leq\nu_\beta(x)<v_1+K+i/L\right\}\cap{\cal U}(\psi_2)

的子集, 所以当 L 趋于 +\infty 时, 均有

{\rm dim}_H\left( {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\sup\limits_{v_\beta\geq \underline{v}_2/(1-\underline{v}_2)}\left\{\frac{v_\beta-\underline{v}_2-v_\beta\cdot \underline{v}_2}{(1+v_\beta)(v_\beta-\underline{v}_2)}\right\}.

将右边公式看成 v_\beta 的函数, 如果 \underline{v}_1/(2+\underline{v}_1)<\underline{v}_2 , 则当 v_\beta=2\underline{v}_2/(1-\underline{v}_2) 时, 取得最大值. 因此

{\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2.

如果 \underline{v}_2\leq\underline{v}_1/(2+\underline{v}_1) , 则当 v_\beta=\underline{v}_1 时, 取得最大值. 故

{\rm dim}_H\left( {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq \frac{\underline{v}_1-\underline{v}_2-\underline{v}_1\cdot\underline{v}_2}{(1+\underline{v}_1)(\underline{v}_1-\underline{v}_2)}.

命题3.4得证.

命题3.5   如果 \overline{v}_1/(2+\overline{v}_1)<\overline{v}_2\leq1 , 则

{\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\geq\left(\frac{1-\overline{v}_2}{1+\overline{v}_2}\right)^2.

如果 \overline{v}_2\leq\overline{v}_1/(2+\overline{v}_1) , 则

{\rm dim}_H\left( {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\geq\frac{\overline{v}_1-\overline{v}_2-\overline{v}_1\cdot\overline{v}_2}{(1+\overline{v}_1)(\overline{v}_1-\overline{v}_2)}.

   由引理3.1 (1) 可知

\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)>\overline{v}_1\}\cap\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)>\overline{v}_2\}\subseteq{\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2).

如果 \overline{v}_2=1 , 则总有 {\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\geq0 . 如果 \overline{v}_2<1 , 则固定 \delta>0 满足 \overline{v}_2+\delta<1 , 我们就可以考虑集合

{\Bbb F}:=\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)=v_\beta+\delta\}\cap\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)\geq\overline{v}_2+\delta\}

的豪斯道夫维数的下界. 其中 v_\beta\geq\overline{v}_1 是一个实数. 由定理BL可知如果 \frac{\overline{v}_1+\delta}{\overline{v}_2+\delta}<\frac{1}{1-(\overline{v}_2+\delta)} , 则 {\Bbb F} 是空集. 因此, 考虑 \frac{\overline{v}_1+\delta}{\overline{v}_2+\delta}\geq\frac{1}{1-(\overline{v}_2+\delta)} 这种情况.如果 \overline{v}_2>0 , 则存在 \delta_0>0 使得对任意 \delta\in(0, \delta_0] , 均有

\frac{v_\beta+\delta}{\overline{v}_2+\delta}\geq\frac{\overline{v}_1+\delta}{\overline{v}_2+\delta}\geq\frac{1}{1-(\overline{v}_2+\delta)}>1.

对任意 \delta\in(0, \delta_0] , 构造集合 {\Bbb F} 的康托子集 E_\delta . 固定充分大的 N , 令 \beta_N 为公式(2.2) 中定义的实数. 同时令

n'_k=\left\lfloor\left(\frac{v_\beta+\delta}{\overline{v}_2+\delta}\right)^k\right\rfloor, \quad m'_k=\lfloor(1+v_\beta+\delta)n'_k\rfloor, \quad k=1, 2, \cdots,

如果 \overline{v}_2=0 , 则令 n'_k=k^k, \; m'_k=\lfloor(1+ v_\beta+\delta)n'_k\rfloor, \; k=1, 2, \cdots 做适当调整, 可选择两个子列 \{n_k\} \{m_k\} 满足条件 n_k<m_k<n_{k+1} (对任意 k\geq1 都成立)使得 \{m_k-n_k\} 是单调不减, m_1-n_1>N

\begin{equation} \lim\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k}{n_k}=v_\beta+\delta, \qquad \lim\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k}{n_{k+1}}=\overline{v}_2+\delta. \end{equation}
(3.7)

考虑所有 \beta -展式为

x=\frac{a_1}{\beta}+\frac{a_2}{\beta^2}+\cdots+\frac{a_n}{\beta^n}+\cdots,

且对所有的 k\geq1 , 均满足

a_{n_k}=1, \; a_{n_k+1}=\cdots=a_{m_k-1}=0, \; a_{m_k}=1,

a_{m_k+(m_k-n_k)}=a_{m_k+2(m_k-n_k)}=\cdots=a_{m_k+t_k(m_k-n_k)}=1,

(其中 t_k 是满足条件 m_k+t_k(m_k-n_k)<n_{k+1} 的最大整数) 的实数 x\in[0, 1) 组成的集合. 那么, 对于足够大的 k , 均有

t_k\leq\frac{n_{k+1}-m_k}{m_k-n_k}\leq\frac{2}{\overline{v}_2+\delta}.

因此, \{t_k:k\geq1\} 是有界数列. 将字符 a_{n_k}, \; a_{m_k} 用数字 1 替换, 对于任意 1\leq i\leq t_k , 将字符 a_{m_k+i(m_k-n_k)} 用字符块 0^N10^N 替换. 其它位置用 \Sigma_{\beta_N} 中的字符块填充. 从而, 依据 N 的取值, 我们构造了康托子集 E_\delta . 由于 \{t_k\} 有界, 所以

\lim\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k-1+2N}{n_k+(4k-2)N+\sum\limits_{i=1}^{k-1}2Nt_i}=\lim\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k}{n_k}=v_\beta+\delta,

\lim\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k-1+2N}{n_{k+1}+(4k+2)N+\sum\limits_{i=1}^k2Nt_i}=\lim\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{m_k-n_k}{n_{k+1}}=\overline{v}_2+\delta.

根据构造可知字符串 d_\beta(x) 属于 \Sigma_{\beta_N} .

断言3.2   E_\delta\subseteq {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) .

断言3.2的证明   给定 \varepsilon>0 , 由公式(3.7) 可知存在整数 k_0 使得

m_k-n_k\leq(v_\beta+\delta+\varepsilon)n_k, \; m_k-n_k\leq(\overline{v}_2+\delta+\varepsilon)n_{k+1}, { 对任意 k\geq k_0 成立}.

根据 \overline{v}_1 \overline{v}_2 的定义可知存在整数 n_0 使得

\beta^{-n(\overline{v}_1+\delta+\varepsilon)}\leq\psi_1(n), \; \beta^{-n(\overline{v}_2+\delta+\varepsilon)}\leq\psi_2(n), { 对任意 n\geq n_0 成立}.

K_0=\max\{n_{k_0}, \; n_0\} , 对任意的点 x\in E_\delta 和任意的 n_k\geq K_0 , 均有

T^{n_k}_\beta x<\beta^{n_k-m_k+1}\leq\beta^{-n_k(v_\beta+\delta+\varepsilon-1/n_k)}\leq\beta^{-n_k(\overline{v}_1+\delta+\varepsilon-1/n_k)}\leq\psi_1(n_k).

从而, x\in{\cal L}(\psi_1) . 另一方面, 对于 K\geq K_0 , 存在整数 i 使得 n_{k+i}\leq K<n_{k+i+1} . 因此

T^{n_{k+i}}_\beta x<\beta^{n_{k+i}-m_{k+i}+1}\leq\beta^{-N(\overline{v}_2+\delta+\varepsilon-1/n_{k+i+1})}\leq\psi_2(K).

从而, x\in{\cal U}(\psi_2) . 故, x\in{\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) . 所以, E_\delta\subseteq {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) . 证毕.

当碰到 \Sigma_{\beta_N} 中的字符块时, 将均匀分布质量到每一个字符块; 当碰到康托集 E_\delta 中字符所在的位置时, 则保持该质量不变. 集合 E_\delta 上的伯努利测度 \mu 定义如下: 如果 n<n_1 , 则定义 \mu(I_n)=1/\sharp\Sigma^n_{\beta_N} . 如果 n\in[n_1, m_1+4N] , 则定义 \mu(I_n)=1/\sharp\Sigma^{n_1-1}_{\beta_N} . 如果存在整数 t\in[0, t_1-1] 使得

m_1+4N+(t+1)(m_1-n_1)+2Nt<n\leq m_1+4N+(t+1)(m_1-n_1)+2N(t+1),

则定义

\mu(I_n)=\frac{1}{\sharp\Sigma^{n_1-1}_{\beta_N}}\cdot\frac{1}{\left(\sharp\Sigma^{m_1-n_1-1}_{\beta_N}\right)^{t+1}}.

如果存在整数 t\in[0, t_1] 使得 m_1+4N+t(m_1-n_1)+2Nt<n\leq c (其中 c=\min\{n_2+4N+2Nt_1, m_1+4N+(t+1)(m_1-n_1)+2Nt\} ), 则定义

\mu(I_n)=\frac{1}{\sharp\Sigma^{n_1-1}_{\beta_N}}\cdot\frac{1}{\left(\sharp\Sigma^{m_1-n_1-1}_{\beta_N}\right)^t}\cdot\frac{1}{\sharp\Sigma^{n-(m_1+4N+t(m_1-n_1)+2Nt)}_{\beta_N}}.

对于 k\geq2 , 令

l_k:=n_k+4(k-1)N+\sum\limits^{k-1}_{i=1}2Nt_i, \quad h_k:=m_k+4kN+\sum\limits^{k-1}_{i=1}2Nt_i,

p_k:=m_k-n_k-1, \quad q_k:=h_k+t_k(m_k-n_k)+2Nt_k.

如果 l_k\leq n\leq h_k , 则定义

\mu(I_n)=\frac{1}{\sharp\Sigma^{n_1-1}_{\beta_N}}\cdot\frac{1}{\prod\limits^{k-1}_{i=1}\left(\sharp \Sigma^{p_i}_{\beta_N}\right)^{t_i}\cdot\left(\sharp\Sigma^{l_{i+1}-q_i-1}_{\beta_N}\right)}=\mu(I_{l_k})=\mu(I_{h_k}).

如果存在整数 t\in[0, t_k-1] 使得

h_k+(t+1)(m_k-n_k)+2Nt<n\leq h_k+(t+1)(m_k-n_k)+2N(t+1),

则定义 \mu(I_n)=\mu(I_{h_k})\cdot\frac{1}{\left(\sharp\Sigma^{p_k}_{\beta_N}\right)^{t+1}} . 如果存在整数 t\in[0, t_k] 使得

h_k+t(m_k-n_k)+2Nt<n\leq\min\{l_{k+1}, h_k+(t+1)(m_k-n_k)+2Nt\},

则定义 \mu(I_n)=\mu(I_{h_k})\cdot\frac{1}{\left(\sharp\Sigma^{p_k}_{\beta_N}\right)^t}\cdot\frac{1}{\sharp\Sigma^{n-(h_k+t(m_k-n_k)+2Nt)}_{\beta_N}} .

由命题2.1和构造过程可知 I_{h_k} 是满的. 为了计算测度 \mu 的局部维数, 进行如下分类讨论.

情形1   如果 n=h_k , 则

\begin{eqnarray*} \liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{\log_\beta\mu(I_{h_k})}{\log_\beta | I_{h_k}| } &=&\liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{n_1-1+\sum\limits_{i=1}^{k-1}\left(t_ip_i+l_{i+1}-q_i-1\right)}{h_k}\cdot\log_\beta\beta_N\\ & =&\liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{n_1-1+\sum\limits_{i=1}^{k-1}\left(l_{i+1}-h_i-2Nt_i-1\right)}{h_k}\cdot\log_\beta\beta_N. \end{eqnarray*}

因为 \{t_k:k\geq1\} 是有界列且 \{m_k:k\geq1\} 关于指标 k 是指数增长的, 所以

\liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{\log_\beta\mu(I_{h_k})}{\log_\beta | I_{h_k}| }=\liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{\sum\limits_{i=1}^{k-1}\left(n_{i+1}-m_i\right)}{m_k}\log_\beta\beta_N.

根据公式(3.7) 可知

\lim\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{m_k}{n_k}=1+v_\beta+\delta, \lim\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{m_{k+1}}{m_k}=\frac{v_\beta+\delta}{\overline{v}_2+\delta}, \lim\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{n_{k+1}}{m_k}=\frac{v_\beta+\delta}{(\overline{v}_2+\delta)(1+v_\beta+\delta)}.

利用Stolz-Cesàro定理可知

\begin{eqnarray*} \liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{\sum\limits_{i=1}^{k-1}\left(n_{i+1}-m_i\right)}{m_k}&=&\liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{n_{k+1}-m_k}{m_{k+1}-m_k}\\&=&\liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{\frac{n_{k+1}}{m_k}-1}{\frac{m_{k+1}}{m_k}-1}=\frac{v_\beta-\overline{v}_2-(v_\beta+\delta) (\overline{v}_2+\delta)}{(1+v_\beta+\delta)(v_\beta-\overline{v}_2)}. \end{eqnarray*}

从而

\liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{\log_\beta\mu(I_{h_k})}{\log_\beta | I_{h_k}| }=\frac{v_\beta-\overline{v}_2-(v_\beta+\delta) (\overline{v}_2+\delta)}{(1+v_\beta+\delta)(v_\beta-\overline{v}_2)}\cdot\log_\beta\beta_N.

情形2   对于充分大的整数 n , 如果存在 k\geq2 使得 l_k\leq n\leq h_k , 则

\liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{\log_\beta\mu(I_n)}{\log_\beta| I_n| }\geq \liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{\log_\beta\mu(I_n)}{\log_\beta| I_{h_k}| }=\liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{\log_\beta\mu(I_{h_k})}{\log_\beta| I_{h_k}| }.

情形3  对于 n , 如果存在整数 t\in[0, t_k-1] 使得

h_k+(t+1)(m_k-n_k)+2Nt<n\leq h_k+(t+1)(m_k-n_k)+2N(t+1),

则有 \mu(I_n)\leq\mu(I_{h_k})\cdot\beta^{-(t+1)p_k}_N . 由于 I_{h_k} 是满的, 由命题2.2可知 | I_n| =| I_{h_k}| \cdot| I_{n-h_k}(\omega')| , 其中 \omega' \Sigma^{n-h_k}_{\beta_N} 中的可容许块. 由引理2.1可知 | I_n| \geq| I_{h_k}| \cdot\beta^{-(n-h_k+N)} . 因此

\frac{-\log_\beta\mu(I_n)}{-\log_\beta| I_n| }\geq\frac{-\log_\beta\mu(I_{h_k})+(t+1)p_k\log_\beta\beta_N}{-\log_\beta| I_{h_k}| +(t+1)p_k+N(2t+1)}\geq\frac{-\log_\beta\mu(I_{h_k})}{-\log_\beta| I_{h_k}| }\cdot\varphi(N),

其中 \varphi(N)<1 且当 N 趋于无穷大时, \varphi(N) 趋于 1 . 如果存在整数 t\in[0, t_k] 使得

h_k+t(m_k-n_k)+2Nt<n\leq\min\{l_{k+1}, h_k+(t+1)(m_k-n_k)+2Nt\},

则令 l:=n-(h_k+t(m_k-n_k)+2Nt) , 从而 \mu(I_n)\leq\mu(I_{h_k})\cdot\beta^{-tp_k-l}_N . 因为 I_{h_k} 是满的, 根据命题2.2可知 | I_n| =| I_{h_k}| \cdot| I_{n-h_k}(\omega')| , 其中 \omega' \Sigma^{n-h_k}_{\beta_N} 中的可容许块. 由引理2.1可知 | I_{n-h_k}(\omega')| \geq\beta^{-(n-h_k+N)} . 因此, | I_n| \geq| I_{h_k}| \cdot\beta^{-(n-h_k+N)} . 从而

\frac{-\log_\beta\mu(I_n)}{-\log_\beta| I_n| }\geq\frac{-\log_\beta\mu(I_{h_k})+(tp_k+l)\log_\beta\beta_N}{-\log_\beta| I_{h_k}| +tp_k+l+t+N(2t+1)}\geq\frac{-\log_\beta\mu(I_{h_k})}{-\log_\beta| I_{h_k}| }\cdot\varphi(N).

由上面的讨论可知

\liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{\log_\beta\mu(I_n)}{\log_\beta| I_n| }\geq\frac{v_\beta-\overline{v}_2-(v_\beta+\delta)(\overline{v}_2+\delta)}{(1+v_\beta+\delta)(v_\beta-\overline{v}_2)}\cdot\log_\beta\beta_N\cdot\varphi(N).

根据 \delta\in(0, \delta_0] 的任意性可得

\liminf\limits_{k\rightarrow \infty}\frac{\log_\beta\mu(I_n)}{\log_\beta| I_n| }\geq\frac{v_\beta-\overline{v}_2-v_\beta\cdot\overline{v}_2}{(1+v_\beta)(v_\beta-\overline{v}_2)}\cdot\log_\beta\beta_N\cdot\varphi(N).

N 趋于无穷, 通过修正的质量分布原理[5]可得

\begin{equation} {\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\geq \frac{v_\beta-\overline{v}_2-v_\beta\overline{v}_2}{(1+v_\beta)(v_\beta-\overline{v}_2)}. \end{equation}
(3.8)

将右边公式视为 v_\beta 的函数, 如果 \overline{v}_1/(2+\overline{v}_1)<\overline{v}_2 , 则当 v_\beta=2\overline{v}_2/(1-\overline{v}_2) 时, 取得最大值. 因此

{\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\geq\left(\frac{1-\overline{v}_2}{1+\overline{v}_2}\right)^2.

如果 \overline{v}_2\leq\overline{v}_1/(2+\overline{v}_1) , 则当 v_\beta=\overline{v}_1 时, 取得最大值. 因此

{\rm dim}_H\left( {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\geq \frac{\overline{v}_1-\overline{v}_2-\overline{v}_1\cdot\overline{v}_2}{(1+\overline{v}_1)(\overline{v}_1-\overline{v}_2)}.

命题3.5得证.

定理1.2的证明   如果 \underline{v}_2>1 , 由命题3.4可知 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 是可数集. 如果 \underline{v}_1/(2+\underline{v}_1)\leq\underline{v}_2\leq1<\overline{v}_2 , 由命题3.3可知

{\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\frac{1}{1+\overline{v}_2}.

由命题3.4和豪斯道夫维数的定义可知

0\leq{\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\min\left\{\frac{1}{1+\overline{v}_2}, \; \left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2\right\}.

如果 \overline{v}_1/(2+\overline{v}_1)<\underline{v}_2\leq\overline{v}_2\leq1 \overline{v}_1/(2+\overline{v}_1)<\overline{v}_2 , 由命题3.3和3.4可知

{\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\min\left\{\frac{1}{1+\overline{v}_2}, \; \left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2\right\}.

因为 \overline{v}_1/(2+\overline{v}_1)<\overline{v}_2 , 所以由命题3.5可知

\left(\frac{1-\overline{v}_2}{1+\overline{v}_2}\right)^2\leq{\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right).

从而

\left(\frac{1-\overline{v}_2}{1+\overline{v}_2}\right)^2\leq{\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\min\left\{\frac{1}{1+\overline{v}_2}, \; \left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2\right\}.

如果 \underline{v}_2\leq\underline{v}_1/(2+\underline{v}_1) \overline{v}_1/(2+\overline{v}_1)<\overline{v}_2\leq 1 , 由命题3.3, 3.4和3.5可知

\left(\frac{1-\overline{v}_2}{1+\overline{v}_2}\right)^2\leq{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq \frac{\underline{v}_1-\underline{v}_2-\underline{v}_1\cdot\underline{v}_2}{(1+\underline{v}_1)(\underline{v}_1-\underline{v}_2)}.

如果 \underline{v}_1/(2+\underline{v}_1)<\underline{v}_2\leq\overline{v}_2\leq\overline{v}_1/(2+\overline{v}_1) , 由命题3.3和3.4可知

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\min\left\{\frac{1}{1+\overline{v}_2}, \; \left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2\right\}.

根据命题3.5可知

{\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\geq\frac{\overline{v}_1-\overline{v}_2-\overline{v}_1\cdot\overline{v}_2}{(1+\overline{v}_1)(\overline{v}_1-\overline{v}_2)}.

因此

\frac{\overline{v}_1-\overline{v}_2-\overline{v}_1\cdot\overline{v}_2}{(1+\overline{v}_1)(\overline{v}_1-\overline{v}_2)}\leq{\rm dim}_H \left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\min\left\{\frac{1}{1+\overline{v}_2}, \; \left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2\right\}.

如果 \underline{v}_2\leq\underline{v}_1/(2+\underline{v}_1) \overline{v}_2\leq\overline{v}_1/(2+\overline{v}_1) , 由命题3.3, 3.4和3.5可知

\frac{\overline{v}_1-\overline{v}_2-\overline{v}_1\cdot\overline{v}_2}{(1+\overline{v}_1)(\overline{v}_1-\overline{v}_2)}\leq{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\frac{\underline{v}_1-\underline{v}_2-\underline{v}_1\cdot\underline{v}_2}{(1+\underline{v}_1)(\underline{v}_1-\underline{v}_2)}.

定理1.2得证.

4 定理1.3和1.4的证明

这一部分, 我们给出定理1.3和1.4的证明.

定理1.3的证明  由引理3.1可知

{\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\subseteq\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)\geq\underline{v}_1\}\cap\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)\geq\underline{v}_2\}.

v_\beta 代替 \underline{v}_1 的位置, 对于充分大的 L , 考虑集合

{\Bbb D}:=\{x\in[0, 1]:v_\beta\leq\nu_\beta(x)< v_\beta+1/L\}\cap\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)\geq\underline{v}_2\}.

通过和命题3.4相似的讨论可知如果 \underline{v}_2>1 , 则 \underline{v}_2\geq\frac{v_\beta+1/L}{1+v_\beta+1/L}, { 对任意 v_\beta 成立} . 因此, {\Bbb D} 是空集. 从而 {\cal U}(\psi_2)=\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=+\infty\} . 由命题3.4和引理3.2可知 {\cal U}(\psi_2) 是可数集.

如果 \underline{v}_2=1 , 则 v_\beta=\infty . 由定理SW可知 {\rm dim}_H \left({\Bbb D}\right)=0 . 如果 \underline{v}_2<1 , 那么对任意 v_\beta\geq\underline{v}_2/(1-\underline{v}_2) , 均有

{\rm dim}_H \left({\Bbb D}\right)\leq\frac{v_\beta-\underline{v}_2-v_\beta\cdot \underline{v}_2}{(1+v_\beta)(v_\beta-\underline{v}_2)}+\frac{\underline{v}_2^2/L}{1-\underline{v}_2}.

注意到 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 是集合

\bigcup\limits_{K=0}^{+\infty}\bigcup\limits^L_{i=1}\{x\in[0, 1]:\underline{v}_1+K+(i-1)/L\leq\nu_\beta(x)<v_1+K+i/L\}\cap{\cal U}(\psi_2)

的子集. 当 L 趋于无穷时, 可以得到

{\rm dim}_H\left( {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\sup\limits_{v_\beta\geq \underline{v}_2/(1-\underline{v}_2)}\left\{\frac{v_\beta-\underline{v}_2-v_\beta\cdot \underline{v}_2}{(1+v_\beta)(v_\beta-\underline{v}_2)}\right\}.

同样, 将右边公式看成 v_\beta 的函数, 其定义域为 v_\beta\geq\underline{v}_2/(1-\underline{v}_2) , 当 v_\beta=2\underline{v}_2/(1-\underline{v}_2) 时, 可以取得最大值. 从而

{\rm dim}_H \left({\cal U}(\psi_2)\right)\leq\left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2.

再由命题3.3可得

0\leq{\rm dim}_H \left({\cal U}(\psi_2)\right)\leq\min\left\{\frac{1}{1+\overline{v}_2}, \; \left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2\right\}.

如果 \overline{v}_2\leq1 , 则 \underline{v}_2\leq\overline{v}_2\leq1

{\rm dim}_H \left({\cal U}(\psi_2)\right)\leq\min\left\{\frac{1}{1+\overline{v}_2}, \; \left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2\right\}.

为了得到集合 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 的豪斯道夫维数的下界, 我们构造其康托子集 E . 由引理3.1可知 \{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)>\overline{v}_1\}\cap\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)>\overline{v}_2\}\subseteq{\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) . v_\beta 代替 \underline{v}_1 的位置, 其中 v_\beta 取值范围为 v_\beta\geq\overline{v}_2/(1-\overline{v}_2) . 固定 \delta>0 , 考虑

\{x\in[0, 1]:\nu_\beta(x)= v_\beta+\delta\}\cap\{x\in[0, 1]:\hat{\nu}_\beta(x)=\overline{v}_2+\delta\}.

如果 \overline{v}_2=0 , 则令

n'_k=k^k, \; m'_k=\lfloor(1+ v_\beta+\delta)n'_k\rfloor, \; k=1, 2, \cdots,

如果 \overline{v}_2>0 , 则令

n'_k=\left\lfloor\left(\frac{v_\beta+\delta}{\overline{v}_2+\delta}\right)^k\right\rfloor, \; m'_k=\lfloor(1+v_\beta+\delta)n'_k\rfloor, \; k=1, 2, \cdots,

通过和命题3.5的证明中类似的讨论可得

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\geq \frac{v_\beta-\overline{v}_2-v_\beta\overline{v}_2}{(1+v_\beta)(v_\beta-\overline{v}_2)}.

将右边公式看成 v_\beta 的函数, 由于 v_\beta\geq\overline{v}_2/(1-\overline{v}_2) , 所以当 v_\beta=2\overline{v}_2/(1-\overline{v}_2) 时, 取得最大值. 因此

{\rm dim}_H\left({\cal U}(\psi_2)\right)\geq\left(\frac{1-\overline{v}_2}{1+\overline{v}_2}\right)^2.

定理1.3得证.

定理1.4的证明   如果 \underline{v}_1=\overline{v}_1=0 , 则 \lim\limits_{n\rightarrow \infty}\frac{-\log_\beta\psi_1(n)}{n}=0 . 如果 \underline{v}_2>0 , 由 \underline{v}_2 \underline{v}_1=\overline{v}_1=0 的定义可知对任意 \varepsilon\in(0, \underline{v}_2/2) , 存在整数 n_0 使得对任意 n\geq n_0 , 均有 \psi_2(n)\leq \beta^{-n(\underline{v}_2-\varepsilon)}<\beta^{-n\varepsilon}\leq \psi_1(n) . 对于任意 x\in{\cal U}(\psi_2) , 经过和命题3.1一样的讨论可得

{\cal U}(\psi_2)\subseteq{\cal L}(\psi_1).

定理1.4得证.

5 例子

这一部分, 我们说明定理1.2和1.3所给出的豪斯道夫维数的上界和下界都是可达的. 其中, 例5.1, 5.2和5.3分别说明上界 \frac{1}{1+\overline{v}_2} , \left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2 \frac{\underline{v}_1-\underline{v}_2-\underline{v}_1\underline{v}_2}{(1+\underline{v}_1)(\underline{v}_1-\underline{v}_2)} 是可达的.

例5.1   假设 \psi_1(n)=1 ( n=1, 2, \cdots ),

\begin{eqnarray*} \psi_2(n)= \left\{\begin{array}{ll} \beta^{-3n}, & { 如果 n=k^k }\\ 1, & { 如果 n\neq k^k } \end{array}\right., \quad k=1, 2, \cdots, \end{eqnarray*}

从而, \underline{v}_1=\overline{v}_1=0 , \underline{v}_2=0 , \overline{v}_2=3 {\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)=\frac{1}{4}=\frac{1}{1+\overline{v}_2} .

   由命题3.3可知只需证明 {\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\geq\frac{1}{4} . 现构造集合 {\cal L}(\psi_1)\bigcap{\cal U}(\psi_2) 的一个满足 {\rm dim}_H(E)\geq\frac{1}{4} 的康托子集 E . 对于 k=1, 2, \cdots , 令 n_k=k^k , m_k=4k^k . 用命题3.5中的方式构造康托子集 E , 可以得到

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\geq\frac{1}{4}=\frac{1}{1+\overline{v}_2}.

例5.1得证.

例5.2   假设 \psi_1(n)=1 ( n=1, 2, \cdots ),

\begin{eqnarray*} \psi_2(n)= \left\{\begin{array}{ll} \beta^{-2n}, & {如果 n=4^k }\\ \beta^{-n/2}, & {如果 n\neq 4^k } \end{array}\right., \quad k=0, 1, 2, \cdots, \end{eqnarray*}

从而, \underline{v}_1=\overline{v}=0 , \underline{v}_2=1/2 , \overline{v}_2=2

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)=\frac{1}{9}=\left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2.

   由于 \underline{v}_1/(2+\underline{v}_1)<\underline{v}_2 , 所以根据命题3.4, 只需证明

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\geq\frac{1}{9}=\left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2.

对于 k=0, 1, 2, \cdots , 令 n_k=4^k , m_k=3\cdot 4^k . 用命题3.5中的方式构造康托子集 E , 可以得到

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\geq\frac{1}{9}=\left(\frac{1-\underline{v}_2}{1+\underline{v}_2}\right)^2.

例5.2得证.

例5.3   对于 k=0, 1, 2, \cdots , 假设

\begin{eqnarray*} \psi_1(n)= \left\{\begin{array}{ll} \beta^{-n/2}, & { 如果 n=3^k }\\ \beta^{-n}, & { 如果 n\neq 3^k } \end{array}\right., \ \ \psi_2(n)= \left\{\begin{array}{ll} \beta^{-n/2}, & { 如果 n=3^k }\\ \beta^{-n/6, } & { 如果 n\neq 3^k }. \end{array}\right. \end{eqnarray*}

从而, \underline{v}_1=1/2 , \overline{v}_1=1 , \underline{v}_2=1/6 , \overline{v}_2=1/2

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)=\frac{1}{2}=\frac{\underline{v}_1-\underline{v}_2-\underline{v}_1\underline{v}_2}{(1+\underline{v}_1)(\underline{v}_1-\underline{v}_2)}.

   由于 \underline{v}_2\leq\underline{v}_1/(2+\underline{v}_1) , 由命题3.4可知

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq \frac{\underline{v}_1-\underline{v}_2-v_1\cdot\underline{v}_2}{(1+\underline{v}_1)(\underline{v}_1-\underline{v}_2)}=\frac{1}{2}.

只需证明 {\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\geq1/2 .

n_k=3^k, \; m_k=\left\lfloor\frac{3}{2}\cdot 3^k\right\rfloor, \quad { 对于 k=0, 1, 2, \cdots , }

用命题3.5中的方式构造康托子集 E , 可以得到

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\geq\frac{1}{2}=\frac{\underline{v}_1-\underline{v}_2-\underline{v}_1\underline{v}_2}{(1+\underline{v}_1)(\underline{v}_1-\underline{v}_2)}.

例5.3得证.

例5.4, 5.5和5.6分别说明维数的下界 0 , \left(\frac{1-\overline{v}_2}{1+\overline{v}_2}\right)^2 \frac{\overline{v}_1-\overline{v}_2-\overline{v}_1\overline{v}_2}{(1+\overline{v}_1)(\overline{v}_1-\overline{v}_2)} 是可达的.

例5.4   假设 \psi_1(n)=\beta^{-n^2} ( n=1, 2, \cdots ),

\begin{eqnarray*} \psi_2(n)= \left\{\begin{array}{ll} \beta^{-3n}, & { 如果 n=4^k }\\ \beta^{-n/2}, & { 如果 n\neq 4^k } \end{array}\right., \quad k=0, 1, 2, \cdots, \end{eqnarray*}

从而, \underline{v}_1=\overline{v}_1=+\infty , \underline{v}_2=1/2 , \overline{v}_2=3 {\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)=0 .

   由于 \underline{v}_1=\overline{v}_1=+\infty , 所以由定理SW可知 {\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\right)=0. 利用实数

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq {\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\right)

可得 {\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)=0 . 例5.4得证.

例5.5   对于 k=1, 2, \cdots , 假设

\begin{eqnarray*} \psi_1(n)= \left\{\begin{array}{ll} \beta^{-3n}, & { 如果 n=k^k }\\ \beta^{-2n/3}, & { 如果 n\neq k^k } \end{array}\right., \ \ \psi_2(n)= \left\{\begin{array}{ll} 1, & { 如果 n=k^k }\\ \beta^{-2n/3}, & { 如果 n\neq k^k }. \end{array}\right. \end{eqnarray*}

从而, \underline{v}_1=2/3 , \overline{v}_1=3 , \underline{v}_2=0 \overline{v}_2=2/3 . 所以

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)=\frac{1}{25}=\left(\frac{1-\overline{v}_2}{1+\overline{v}_2}\right)^2.

   由于 \overline{v}_1/(2+\overline{v}_1)<\overline{v}_2 , 所以根据命题3.5, 只需证明

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\frac{1}{25}=\left(\frac{1-\overline{v}_2}{1+\overline{v}_2}\right)^2.

现在, 我们证明 {\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq1/25 . 事实上, 对于每一个 x\in{\cal U}(\psi_2) , 均有 x\in{\cal L}(\psi_1) . 因此, {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)={\cal U}(\psi_2) . 根据命题3.4中的方式, 可以找到集合 {\cal U}(\psi_2) 的自然覆盖, 从而有

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)={\rm dim}_H\left({\cal U}(\psi_2)\right)\leq\frac{1}{25}=\left(\frac{1-\overline{v}_2}{1+\overline{v}_2}\right)^2.

例5.5得证.

例5.6   对于 k=1, 2, \cdots , 假设

\begin{eqnarray*} \psi_1(n)= \left\{\begin{array}{ll} \beta^{-n}, & { 如果 n=k^k }\\ 1, & { 如果 n\neq k^k } \end{array}\right., \ \ \psi_2(n)= \left\{\begin{array}{ll} 1, & { 如果 n=k^k }\\ \beta^{-n/3}, & { 如果 n\neq k^k } \end{array}\right., \end{eqnarray*}

从而, \underline{v}_1=0 , \overline{v}_1=1 , \underline{v}_2=0 , \overline{v}_2=1/3

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)=\frac{1}{4}=\frac{\overline{v}_1-\overline{v}_2-\overline{v}_1\overline{v}_2}{(1+\overline{v}_1)(\overline{v}_1-\overline{v}_2)}.

   由于 \overline{v}_2\leq\overline{v}_1/(2+\overline{v}_1) , 所以根据命题3.5, 只需证明

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)\leq\frac{1}{4}=\frac{\overline{v}_1-\overline{v}_2-\overline{v}_1\overline{v}_2}{(1+\overline{v}_1)(\overline{v}_1-\overline{v}_2)}.

因为 \psi_1(n)=1 , 所以对所有 n\neq k^k , 均有 {\cal L}(\psi_1)=[0, 1] . 从而, {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)={\cal U}(\psi_2) . 根据命题3.4中的方式, 可以找到集合 {\cal U}(\psi_2) 的一个自然覆盖, 从而有

{\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)={\rm dim}_H\left({\cal U}(\psi_2)\right)\leq\frac{1}{4}=\frac{\overline{v}_1-\overline{v}_2-\overline{v}_1\overline{v}_2}{(1+\overline{v}_1)(\overline{v}_1-\overline{v}_2)}.

例5.6得证.

例5.7说明当 \overline{v}_2=\infty 时, {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 可以是不可数集.

例5.7   假设 \psi_1(n)=1 ( n=1, 2, \cdots ),

\begin{eqnarray*} \psi_2(n)= \left\{\begin{array}{ll} \beta^{-n^2}, & { 如果 n=k^k }\\ \beta^{-n}, & { 如果 n\neq k^k } \end{array}\right., \quad k=1, 2, \cdots, \end{eqnarray*}

从而, \underline{v}_1=\overline{v}_1=0 , \underline{v}_2=1 , \overline{v}_2=\infty {\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)=0 . 更进一步, {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 是不可数集.

   根据命题3.1可知 {\rm dim}_H\left({\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2)\right)=0 . 现证明 {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 是不可数的. 对任意 a>1 , 先给定字符串

10^{\left\lfloor 2^a\right\rfloor}10^{\left\lfloor 2^{2a}\right\rfloor}10^{\left\lfloor2^{3a}\right\rfloor}1\cdots10^{\left\lfloor2^{ia}\right\rfloor}1\cdots, \quad i=1, 2, \cdots

对足够大的整数 k , 存在整数 m=m(k) 使得

\sum\limits_{i=1}^{m}(1+\lfloor2^{ia}\rfloor)\leq k^k< \sum\limits_{i=1}^{m+1}(1+\lfloor2^{ia}\rfloor).

t(k):=\min\left\{n:\sum\limits_{i=m(k)}^{n}(1+\lfloor2^{ia}\rfloor)\geq k^{2k}\right\}.

然后, 用字符串 10^{\sum\limits_{i=m(k)}^{t(k)}(1+\lfloor2^{ia}\rfloor)-1} 代替上述字符串中

10^{\left\lfloor 2^ma\right\rfloor}10^{\left\lfloor 2^{(m+1)a}\right\rfloor}1\cdots1\cdots10^{\left\lfloor2^{ta}\right\rfloor}

的部分. 从而, 得到某个 x\in[0, 1) \beta -展式的无穷字符串. 用 x_a 表示该 x . 因而, 我们得到从 \{a: a>1\} \{x_a\}_{a>1} 的对应关系 \Phi(a)\mapsto x_a . 可以得到 x_a\in{\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) . 因此, \{x_a \}_{a>1}\subseteq{\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) . 根据构造可以验证, 对于不同的 a_1>1 , a_2>1 , 均有 \Phi(a_1)\neq\Phi(a_2) . 因此, 集合 \{a: a>1\} 的基小于或等于集合 \{x_a\}_{a>1} 的基. 所以, {\cal L}(\psi_1)\cap{\cal U}(\psi_2) 是不可数集. 例5.7得证.

参考文献

Amou M , Bugeaud Y .

Exponents of Diophantine approximation and expansions in integer bases

J Lond Math Soc, 2010, 81 (2): 297- 316

DOI:10.1112/jlms/jdp070      [本文引用: 1]

Besicovitch A .

Sets of fractional dimensions (Ⅳ): On rational approximation to real numbers

J London Math Soc, 1934, 9 (2): 126- 131

[本文引用: 1]

Bugeaud Y . Distribution Modulo One and Diophantine Approximation. Cambridge: Cambridge University Press, 2012

[本文引用: 1]

Bugeaud Y , Liao L .

Uniform Diophantine approximation related to b-ary and \beta-expansions

Ergodic Theory Dynam Systems, 2016, 36 (2): 1- 22

[本文引用: 9]

Bugeaud Y , Wang B .

Distribution of full cylinders and the Diophantine properties of the orbits in \beta-expansions

J Fractal Geom, 2014, 1 (2): 221- 241

DOI:10.4171/JFG/6      [本文引用: 1]

Dirichlet L .

Verallgemeinerung eines Satzes aus der Lehre von den Kettenbrüchen nebst einigen Anwendungen auf die Theorie der Zahlen

SB Preuss Akad Wiss, 1842, 1842: 93- 95

[本文引用: 1]

Li B , Wu J .

Beta-expansion and continued fraction expansion over formal Laurent series

Finite Fields Appl, 2008, 14 (3): 635- 647

DOI:10.1016/j.ffa.2007.09.005      [本文引用: 2]

Hill R , Velani S .

The ergodic theory of shrinking targets

Invent Math, 1995, 119 (1): 175- 198

DOI:10.1007/BF01245179      [本文引用: 2]

Jarník V .

Diophantische approximationen und Hausdorffsches mass

Rec Math Moscou, 1929, 36: 371- 382

[本文引用: 1]

Khintchine A .

Einige Sätze über Kettenbrüche, mit Anwendungen auf die Theorie der Diophantischen Approximationen

Math Ann, 1924, 92 (1): 115- 125

[本文引用: 1]

Kleinbock D, Konstantoulas I, Richter F K. Zero-one laws for eventually always hitting points in mixing systems. 2019, arXiv: 1904.08584

[本文引用: 1]

Legendre A M . Essai sur la Théorie des Nombres. Cambridge: Cambridge University Press, 2009

[本文引用: 1]

Fan A , Wang B .

On the lengths of basic intervals in beta expansions

Nonlinearity, 2012, 25 (5): 1329- 1343

DOI:10.1088/0951-7715/25/5/1329      [本文引用: 1]

Parry W .

On the \beta-expansions of real numbers

Acta Math Acad Sci Hungar, 1960, 11: 401- 416

[本文引用: 2]

Philipp W .

Some metrical theorems in number theory

Pacific J Math, 1967, 20: 109- 127

DOI:10.2140/pjm.1967.20.109      [本文引用: 1]

Rényi A .

Representations for real numbers and their ergodic properties

Acta Math Acad Sci Hungar, 1957, 8: 477- 493

DOI:10.1007/BF02020331      [本文引用: 3]

Shen L , Wang B .

Shrinking target problems for beta-dynamical system

Sci China Math, 2013, 56 (1): 91- 104

DOI:10.1007/s11425-012-4478-8      [本文引用: 5]

Waldschmidt M. Recent Advances in Diophantine Approximation//Goldfeld D, Gorgenson J, Jones P, et al. Number theory, Analysis and Geometry. New York: Springer, 2012

[本文引用: 2]

Zheng L .

Diophantine approximation and run-length function on \beta -expansions

J Number Theory, 2018, 202: 60- 90

[本文引用: 1]

/